Reading Time: 4 minutesଧର୍ମପୁର ଗ୍ରାମରେ ଦୁଇ ମିତ୍ର ଥିଲେ । ସେମାନେ ହେଲେ କେଶବ ଓ ରାଜୀବ । ପରେ ଜୀବିକା ଅର୍ଜନ ସକାଶେ ସେ ଦୁହେଁ ଦୁଇଟି ଭିନ୍ନ ଗ୍ରାମରେ ରହି ବ୍ୟବସାୟ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ମିତ୍ରତା ଅତୁଟ ଥିଲା ।
କିଛିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ବହୁତ ଉନ୍ନତି କଲା । ସେମାନେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କଲେ । କେଶବର ପୁଅ ବିଦ୍ୟାଧର ଓ ରାଜୀବର ଝିଅ ମନ୍ଦାକିନୀ – ଏ ଦୁଇଜଣଙ୍କର ବିବାହ ଯୋଗ୍ୟ ବୟସ ହୋଇ ଯାଇଥାଏ । ଦୁଇ ମିତ୍ରଙ୍କର ଇଚ୍ଛା ଥାଏ ଏମାନଙ୍କୁ ବିବାହ ଦେଇ ଦୁଇ ବନ୍ଧୁଙ୍କର ବନ୍ଧୁତା ସ୍ଥାୟୀ କରିବେ ।
ଦିନେ ସେ ଦୁଇଜଣ ନିଜ ନିଜର ମନକଥା ନିଜ ନିଜର ପୁଅ ଝିଅଙ୍କୁ କହିଲେ । ଏହା ଶୁଣି ମନ୍ଦାକିନୀ ଭାରି ଖୁସି ହେଲା, କାରଣ ପିଲାଦିନରୁ ବିଦ୍ୟାଧରକୁ ବିବାହ କରିବା ତ ତା’ର ଏକ ସ୍ୱପ୍ନ ଥିଲା । କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟାଧର ପ୍ରଥମେ ସମ୍ମତି ଦେଲାନାହିଁ, କାରଣ ତା’ ଆଖିରେ ମନ୍ଦାକିନୀ ଏତେ ବେଶୀ ସୁନ୍ଦରୀ ନୁହେଁ ।
କେଶବ ତା’ ପୁଅକୁ ବହୁତ ବୁଝାଇଲା, କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟାଧର କହିଲା, “ପତ୍ନୀ ପସନ୍ଦ କରିବା ମୋ ଉପରେ ଛାଡି ଦିଅନ୍ତୁ ।”
କେଶବକୁ ଏହା ବଡ ବିରକ୍ତ ଲାଗିଲା । ସେ କହିଲା, “ଏମିତି କଥା କହୁଛୁ ଯେପରି ତୁ ଜଣେ ରାଜକୁମାର! ମୋ କଥା ମାନି, ମନ୍ଦାକିନୀକୁ ବିବାହ କର ।”
“ହେଲା ଏବେ ମୁଁ ରାଜକୁମାର ନୁହେଁ । ତଥାପିବି ମୋର ଏତିକି ସ୍ୱାଧୀନତା ଅଛି ଯେ ମୋ ପାଇଁ ମୁଁ ନିଜେ କନ୍ୟା ପସନ୍ଦ କରିବି । ମୋର ଆବଶ୍ୟକ ସୁନ୍ଦରୀ ଝିଅ ଏବଂ ସେପରି ଝିଅ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ମୁଁ ନିଜେ ଦେଶ ଭ୍ରମଣରେ ଯିବି ।” ଏହାକହି ବିଦ୍ୟାଧର ତା’ ଘରୁ ବାହାରିଗଲା ।
ଏଣେ ରାଜୀବ ଯେତେବେଳେ ବିଦ୍ୟାଧରର ନିଷ୍ପତି ଜାଣିଲା, ସେତେବେଳେ ତା’ର ମନ ବଡ ଦୁଃଖ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ଏ ନିଷ୍ପତିରେ ମନ୍ଦାକିନୀ ଆଦୌ ବିଚଳିତ ହେଲା ନାହିଁ । ସେ କହିଲା, “ଏପରି କେତେକ ଲୋକ ଥା’ନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ କେବଳ ସ୍ୱପ୍ନ ରାଜ୍ୟରେ ବୁଲୁଥା’ନ୍ତି । ବିଦ୍ୟାଧର ବି ସେହିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଜଣେ । ଠିକ୍ ଅଛି ମୁଁ ତା’ର ମନ ବଦଳାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବି । ହେଲେ ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ କିଛି ସମୟ ଚାହେଁ ଓ ଆପଣଙ୍କ ଅନୁମତି ।”
ରାଜୀବ ତା’ ଝିଅର ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ସ୍ୱୀକାର କଲା । ତା’ପରେ ମନ୍ଦାକିନୀ ଏକ ପୁରୁଷ ବେଶ ଧାରଣ କରି ବିଦ୍ୟାଧରକୁ ଖୋଜିବାକୁ ଘରୁ ବାହାରି ଗଲା । ଖୋଜି ଖୋଜି ଶେଷରେ ସେ ଯାଇ ତାକୁ ଏକ ଗ୍ରାମରେ ପାଇଲା ।
ପୁରୁଷ ବେଶରେ ଥିବାରୁ ବିଦ୍ୟାଧର ମନ୍ଦାକିନୀକୁ ମୋଟେ ଚିହ୍ନିପାରିଲା ନାହିଁ । ମନ୍ଦାକିନୀ କହିଲା, “କହିପାରିବ ତୁମର ଏପରି ଦେଶ ଭ୍ରମଣ କେବେ ଶେଷ ହେବ?”
ବିଦ୍ୟାଧର କହିଲା “ମୁଁ କୌଣସି ସୁନ୍ଦରୀ କନ୍ୟା ଖୋଜୁଛି । ପାଇଲେ ତାକୁ ମୁଁ ବିବାହ କରିବି । ଖୋଜୁ ଖୋଜୁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟ ବିତିଯାଇ ପାରେ । ମୋ କଥା ଛାଡ । ଏବେ ତୁମ କଥା କୁହ ।”
ମନ୍ଦାକିନୀ କହିଲା “ମୁଁ ସଂଗୀତକୁ ବହୁତ ଭଲ ପାଏ । ଝିଅମାନଙ୍କର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ମୁଁ ଆଦୌ ପ୍ରଭାବିତ ନୁହେଁ । କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ ଏପରି ଏକ ଝିଅକୁ ଭଲ ପାଉଥିଲି ଯେ ତା’ର କଣ୍ଠ କୋକିଳର କଣ୍ଠ ପରି ମଧୁର ଥିଲା; କିନ୍ତୁ ସେ ଦେଖିବାକୁ ଏତେ ସୁନ୍ଦର ନଥିଲା । କୌଣସି ଏକ ଦୁର୍ଘଟଣା ଯୋଗୁଁ ତା’ର ସେ ସ୍ୱର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା ଓ ସେ ନିଜେ ମଧ୍ୟ ମୂକ ହୋଇଗଲା । ଏହାପରେ ମୋ ମନରେ ବଡ ଦୁଃଖ ଆସିଲା ଓ ସଂସାର ପ୍ରତି ବୈରାଗ୍ୟଭାବ ଜାତ ହେଲା । ସେହି ଦିନଠାରୁ ମୋ ମନର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ମୁଁ ଏଠି ସେଠି ଘୁରି ବୁଲୁଛି ।”
ବିଦ୍ୟାଧର କହିଲା “ମୋ କଥା କିନ୍ତୁ ଭିନ୍ନ । ମୁଁ କୌଣସି ଗୁଣକୁ ବା କଣ୍ଠଫଂଟକୁ ମୂଲ୍ୟ ଦେଉନାହିଁ । ମୁଁ ଚାହେଁ ମୋ ସ୍ତ୍ରୀ ରମ୍ଭା, ଉର୍ବଶୀଙ୍କ ପରି ସୁନ୍ଦରୀ ହୋଇଥିବ ସେହି ଗୋଟିଏହିଁ ସର୍ତ୍ତ ।”
ମନ୍ଦାକିନୀ କହିଲା “ଆଚ୍ଛା, ତେବେ ଏପରି କଥା? ଆଗରୁ କାହିଁକି ନ କହିଲ? ହଁ ମନେ ପଡିଲା, ବର୍ଷକ ପୂର୍ବେ ମୁଁ ମୋ ବାପାଙ୍କ ସହିତ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରା କରିବାକୁ ଯାଇଥିଲି । ଫେରିବା ବାଟରେ ଏହି ନିକଟରେ କେଉଁଠି ଏକ ବିଶ୍ରାମ ଗୃହରେ ଆମେ ରହିଥିଲୁ । ତାକୁ ଜଣେ ଗରୀବ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ଚଳାଉଥାଏ । ତା’ର ଗୋଟିଏ ଝିଅ ଥିଲା । ସେ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଥିଲା । ତା’ର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତି, ତାକୁ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା ବି କରନ୍ତି । ଯଦି ଚାହଁ ତ ଥରେ ତମେ ସେଠାକୁ ଯାଇ ତାକୁ ଦେଖ ।”
“ହଁ, ହଁ, ନିଶ୍ଚୟ ଯିବା ।” ବିଦ୍ୟାଧର ଏହାକହି ସେଠାକୁ ଯିବାକୁ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇ ପଡିଲା ।
ମନ୍ଦାକିନୀ ଓ ବିଦ୍ୟାଧର ଦୁହେଁ ସହରରେ ପହଁଚି ପୂର୍ବୋକ୍ତ ବିଶ୍ରାମ ଗୃହରେ ଯାଇ ରହିଲେ । ଭୋଜନ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ସବୁପ୍ରକାର ବନ୍ଦୋବସ୍ତ ହୋଇଥିଲା । ଦୁଇଜଣ ଖାଉଥା’ନ୍ତି । ସେତେବେଳେ ପୁରୁଷବେଶୀ ମନ୍ଦାକିନୀ ବିଶ୍ରାମ ଗୃହର ମାଲିକାଣୀ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକକୁ କହିଲା, “କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବେ, ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଏଠାକୁ ଆସିଥିଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ତୁମ ଝିଅକୁ ଦେଖିଥିଲି । ସେ ଦେବକନ୍ୟା ପରି ସୁନ୍ଦର ଥିଲା । ଏବେ ସେ କେଉଁଠି?”
ଏକଥା ଶୁଣିବା ମାତ୍ରେ ସେ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକଟି ଭୀଷଣ ଦୁଃଖିତ ହୋଇ କହିଲା, “ତମେ ତ ବର୍ଷକ ପୂର୍ବର କଥା କହୁଛ । କେତେ ସୁନ୍ଦର ସେ ନଥିଲା । ତା’ର ଚିତ୍ରପଟ ଦେଖିବାକୁ ଚାହଁ ତ ମୁଁ ଏବେ ତାହା ନେଇ ଆସୁଛି । ଓଃ ସେକଥା ଆଉ ମନେ ପକାଅ ନାହିଁ ।” ଏହାକହି ସେ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ଜଣକ ଗୋଟିଏ ଚିତ୍ରପଟ ନେଇ ଆସିଲା ।
ଚିତ୍ରପଟଟିରେ ଥିବା ସେ ଝିଅଟି ଖୁବ୍ ସୁନ୍ଦରୀ ଥିଲା । ବିଦ୍ୟାଧର ତାକୁ ଦେଖି ଖୁବ୍ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ଯାଇ କହିଲା, “ତୁମ ଝିଅ କାହିଁ? ଥରେ ତାକୁ ଏଠାକୁ ଡାକ ନା!”
ସ୍ତ୍ରୀଲୋକଟି ପ୍ରଥମେ ଟିକିଏ ଇତସ୍ତତଃ ହୋଇ ପରେ ଭିତରକୁ ଯାଇ ଗୋଟିଏ ଝିଅକୁ ନିଜ ସଙ୍ଗରେ ଧରି ଆସିଲା । ତାକୁ ଦେଖି ବିଦ୍ୟାଧର ହଠାତ୍ ଚମକି ପଡିଲା । ସେ ଯାହାକୁ ଦେଖୁଛି ତା’ର ରଙ୍ଗ କଳା, ଗୋଟାଏ ଆଖିରେ ଫୁଲା ପଡିଛି, ଚେହେରା କଦାକାର ।
ସ୍ତ୍ରୀଲୋକଟି ଦୁଃଖପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱରରେ କହିଲା, “ବାବୁ! ଏସବୁ ତ ଭାଗ୍ୟର ଖେଳ । ତା’ର ବିବାହ ସ୍ଥିର ହୋଇ ସାରିଥିଲା । ମାତ୍ର ହଠାତ୍ କାହୁଁ ଏକ ବେମାରି ଆସି ତାକୁ ଏପରି କଦାକାର କରିଦେଲା । ମଣିଷ ପାଇଁ ଏହି ଶରୀରର ରୂପ ଚିରସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ । କାହିଁକିନା ଏହି ଶରୀର ତ ଦିନେନା ଦିନେ ମାଟିରେ ମିଶିଯିବ ।”
ଗରୀବ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକର ଏଭଳି କଥା ଶୁଣି ବିଦ୍ୟାଧରର ମନେ ହେଲା କିଏ ଯେପରି ତା’ ପିଠିରେ ଛାଟ ପିଟୁଛି । ଭାବିଲା, “ଯଦିଓ ସେ କୌଣସି ଦେବକନ୍ୟା ପରି ସୁନ୍ଦରୀ ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବ ତେବେ ବି ତାହା ଚିରସ୍ଥାୟୀ ନୁହେଁ । କ’ଣ ବି ଘଟିପାରେ । ମନ୍ଦାକିନୀ ଅତି ସୁନ୍ଦର ନୁହେଁ, କିନ୍ତୁ ସେ ତ ଏତେବି ଅସୁନ୍ଦର ନୁହେଁ । ସାଧାରଣ ଭାବରେ ସେ ସୁନ୍ଦର । କିନ୍ତୁ ତା’ର ମନର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅତୁଳନୀୟ । ମୁଁ କାହିଁକି ମୂର୍ଖଙ୍କ ପରି ଧ୍ରୁବ ତେଜି ଅଧ୍ରୁବକୁ ଖୋଜି ଚାଲିଛି? ମନ୍ଦାକିନୀ ସୁନ୍ଦରୀ ଓ ଗୁଣବତୀ । ମନଟି ତା’ର ସୁଗନ୍ଧରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଫୁଲଟିଏ ପରି । ଯାହା ମିଳିବ ହୁଏତ ସୁନ୍ଦର ଅଥଚ ସୁଗନ୍ଧହୀନ ଫୁଲଟିଏ । ମୋର ସେପରି ଦରକାର ନାହିଁ ।”
ବିଦ୍ୟାଧର ସେଠାରେ ପେଟ ପୁରାଇ ଆଉ ଖାଇପାରିଲା ନାହିଁ । ଅଧା ଖାଇ ସେହିଠାରୁ ସେ ଉଠିଗଲା । । ଖାଦ୍ୟ ଓ ବିଶ୍ରାମ ପାଇଁ ପଇସା ଦେଇ ସାରି ମନ୍ଦାକିନୀକୁ ସେ କହିଲା, “ମୁଁ ଏବେ ମୋ ନିଜ ଗ୍ରାମକୁ ଫେରିଯାଉଛି; ମୁଁ ସେଠାରେ ଏପରି ଏକ ଝିଅକୁ ବିଭାହେବି ଯାହାର ମନ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର । ତୁମେ ଏଣିକି ଏକା ମଧୁର ସ୍ୱର ଥିବା ଝିଅକୁ ଖୋଜୁଥାଅ । କିନ୍ତୁ ତୁମ ସହିତ ବନ୍ଧୁତା ହେବା ଯୋଗୁଁ ମୋର ଆଖି ଖୋଲିଗଲା । ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ତୁମ ପାଖରେ ଚିର କୃତଜ୍ଞ । ଯେତେଦିନ ଧରି ଆମେ ଏକାଠି ଥିଲେ ଆମ ସମୟ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ବିତୁଥିଲା । ଆଚ୍ଛା, ମୁଁ ଏବେ ଯାଉଛି ।” ଏତିକି କହି ବିଦ୍ୟାଧର ସେଠାରୁ ଚାଲିଗଲା ।
ଯେଉଁଦିନ ବିଦ୍ୟାଧର ତା’ଘରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲା, ମନ୍ଦାକିନୀ ମଧ୍ୟ ଠିକ୍ ସେହିଦିନ ନିଜ ଘରେ ଯାଇ ପହଁଚିଲା ଓ ବାପାଙ୍କୁ ସବୁକଥା କହିଲା । ତା’ପରେ ଖୁବ୍ ଅଳ୍ପଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କର ବିବାହ ମହାଆଡମ୍ବରରେ ଆୟୋଜିତ ହେଲା । ସମସ୍ତେ ଖୁସି । କିନ୍ତୁ ଏ ନାଟକ କଥା ମନ୍ଦାକିନୀ ଏବେସୁଦ୍ଧା ବିଦ୍ୟାଧରକୁ କିଛି ହେଲେବି କହିନାହିଁ ।
